کد خبر: 71011
ف
درسی که شیخ اشراق بیش از دیگران به ما می‌دهد/ نقد؛ گوهر فلسفیدن
نقد گوهر، فلسفیدن است و این درسی است که شیخ اشراق، بیش از بسیاری دانشمندان دیگر، به ما می‌دهد. او به نقد و ابداع و تغییر اساسی در فلسفه سینوی، که سنت قدرتمند و مسلط دورانش بود، اقدام کرد.

به گزارش ثریا کتاب نگاره‌های اشراقی تألیف نادیا مفتونی به همت نشر وایا در سال ۱۳۹۴ در ۲۱۴ صفحه به بهای ۱۵,۰۰۰ تومان منتشر شد.

کتاب حاضر، با موضوع نگاره‌های اشراقی شامل سه بخش با عنوان‌های نگاره روش، نگاره اخلاق و نگاره حکمت است. در این نگاره‌ها، تمرکز نگارنده بیشتر بر مسائلی است که در دوران تحقیق و تدریس حکمت اشراق، با آن سروکار داشته است. نگاره روش، شامل برخی مسائل روان‌شناختی، به‌ویژه مسئله رهیافت بین‌رشته‌ای و روی آورد نماد شناختی شیخ اشراق در زبان علم است. نگاره اخلاق از یک‌سو مشتمل بر تأملی بر اخلاق پژوهشی شیخ اشراق و از دیگر سو دربرگیرنده بعضی از دیدگاه‌های اخلاقی و فرا اخلاقی اوست. نگاره حکمت، مشتمل بر چند مسئله نفس شناختی، معرفت‌شناختی، جهان شناختی و کلامی نزد شیخ اشراق است.

مفتونی در بخش مقدمه این اثر در مورد سهروردی می‌نویسد: شیخ اشراق، شهاب الدین یحیی بن حبش سهروردی (۵۴۹ - ۵۸۷) اهل سهرورد زنجان و خفته در خاک حلب، در کتابهای متعددی معرفی شده است و نیازی به تکرار زندگی نامه روی در اینجا نمی بینم. یکی از آثاری که زندگی شیخ اشراق به زیبایی در آن مورد تحلیل قرار گرفته، کتاب حکمت اشراق سهروردی، نوشته جناب آقای دکتر سیدیحیی یثربی است.

این مطلب را هم باید بیفزایم که اندیشه سهروردی، جوهره انتقادی دارد. نقدهای شیخ اشراق را چه بپذیریم، چه نپذیریم، قابل درنگ و از جهت شجاعت فکری وی، قابل احترام اند. شیخ اشراق در مقام منتقد از یک خصوصیت اخلاقی دیگر نیز برخوردار است. نقدهای شیخ اشراق بر دیگران، در بیشتر موارد و نه همه موارد، همراه با ادب و احترام است. وی تنها در مواجهه با ابوالبرکات بغدادی، لحنی متفاوت و توهین آمیز دارد که خودش این لحن را توجیه می‌کند.

البته ما هم باید دیدگاه‌های سهروردی را نقد کنیم، چرا که نقد گوهر، فلسفیدن است و این درسی است که خود شیخ اشراق، بیش از بسیاری دانشمندان دیگر، به ما می‌دهد. او به نقد و ابداع و تغییر اساسی در فلسفه سینوی، که سنت قدرتمند و مسلط دورانش بود، اقدام کرد.

نگاره روش، شامل برخی مسائل روش شناختی، به ویژه مسأله رهیافت بین رشته‌ای و روی آورد نمادشناختی شیخ اشراق در زبان علم است. روش را در این نگاره به معنای اعم آن به کار می برم که روی آورد و رهیافت را هم در بر می‌گیرد. مفهوم هنر دانشمند و رویکرد شناختی شیخ اشراق به مثابه هنر دانشمند و جایگاه خود سهروردی را به عنوان یک هنر دانشمند در مدینه فاضله‌ای که فارابی تعریف می‌کند، گزارش کرده ام و همچنین رهیافت‌های گوناگون، شیخ شهاب الدین را در خصوص بینامتنیت قرآن کریم مورد بررسی قرار داده ام.

پس از تدوین رهیافت‌های شیخ اشراق، الگویی برای گستره فلسفه و کودک أخذ کرده ام، همچنین در جستجوی مدلی دراموسوفی، یعنی تحلیل اخلاقی فلسفی آثار هنری برآمده ام.

نگاره اخلاق، از یک سو مشتمل بر تأمل در اخلاق پژوهی شیخ اشراق، و از دیگر سو در برگیرنده بعضی از دیدگاه‌های اخلاقی و فرااخلاقی اوست. دیدگاه‌های سهروردی در حوزه اخلاق و فرااخلاق را می‌توان در سه بخش عمده چیستی، مبانی و مسائل جای داد.

بخش اول، بحث از چیستی و هویت و جایگاه معرفتی اخلاق و نسبت اخلاق با فلسفه است که به اختصار به آن پرداخته ام.

بخش دوم مطالعه در مبانی و ارکان نظریات یا دیدگاه‌های اخلاقی شیخ اشراق است. در این بخش به صورت مطالعه مورد پژوهانه، نسبت میان زیبایی و عشق را آورده ام.

سومین بخش، فراگیرنده مسائل اخلاقی است که در این بخش، چند مسأله را پیش رو قرار داده ام. برخی از این مسائل، مانند الگوی رفتار ارتباطی چهار وجهی نزد سهروردی و اخلاق علم از نگاه وی را با تفصیل کمتر گزارش کرده ام و مسأله فلسفه به منزله سبک زندگی نزد شیخ اشراق را با تفصیل بیشتری تحقیق نموده ام. پس از پرداختن به مسائل یادشده، پیوستی هم بر مسائل اخلاق افزوده ام و ضمن آن در جستجوی مدلی برای اخلاق هنر و هنرمندان و مؤسسات هنری، نکاتی را آورده ام. به علت ارتباط تنگاتنگ سیاست و اخلاق، فلسفه سیاسی شیخ را هم در پایان نگاره اخلاق مورد اشاره قرار داده ام.

نگاره حکمت، مشتمل بر چند مسأله نفس شناختی، معرفت شناختی، جهان شناختی و کلامی نزد شیخ اشراق است. نظریه خیال، از سه وجه روان شناختی، معرفت شناختی و جهان شناختی برخوردار است. بنابراین تفکیک میان این سه حوزه، دشوار می‌نماید. مسأله معاد جسمانی، مسأله ای فلسفی کلامی است که در زاویه‌ای که من تحقیق کرده ام، از ثمرات نظریه خیال است. به همین سبب وجه کلامی را هم به دنبال آن سه وجه دیگر آورده ام. حکماً در بحث از معاد جسمانی، ناچار شده اند به مسأله تناسخ نیز بپردازند که طبعاً در تحقیق دیدگاه شیخ اشراق در خصوص معاد جسمانی نیز مباحث وی به مسأله تناسخ پیوند می‌خورد.

منبع: خبرگزاری مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

ضرورت شناسایی و تعریف فناوری نرم حلال

بورسیه دانشجویان اخراج شده از دانشگاه‌های آمریکا

انتشارات موزه انقلاب با ۴۷ اثر چاپ اولی به نمایشگاه کتاب می‌آید

افشای رازهای دوبلین در نمایشگاه کتاب تهران

خواسته اصلی دانشجویان آمریکایی و اروپایی، همبستگی با ملت فلسطین است

عدم استفاده بهینه از منابع موجب کاهش بهره‌وری در دانشگاه‌ها می‌شود

تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای

پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات

سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس

خودروی شیک خارجی که نوه پژو ۴۰۵ است+عکس

برگزاری آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی؛ ۱۷ خردادماه

کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس

دانشگاه تربیت مدرس در میان برترین دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه‌بندی سکیمگو

تشکیل کارگروهی در وزارت آموزش و پرورش برای عملیاتی کردن فرامین رهبری

شبهات دانش‌آموزان زیاد اما عمق کمی دارد/ برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت تابستان دانش‌آموزان

نمایشگاه کتاب تهران متعلق به جریان فرهنگ و ادب کشور است

رمان تو خواب میکاییل هستی رونمایی می‌شود

برگزاری مسابقه رباتیک ورزشی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر

رشته‌های پزشکی براساس نیاز کشور و تعداد داوطلبین ساماندهی می‌شود

کمبود یک هزار عضو هیات علمی در دانشگاه فنی و حرفه ای

اجرای شیوه‌نامه نظام استاد شاگردی در دانشگاه آزاد اسلامی

جدول زمانبندی نقل و انتقال دانشجویان پزشکی/ آخرین مهلت ثبت نام

برای اولین بار در ایران آزمون بورسیه باهچه شهیر برگزار می شود

آگهی/ خرید بهترین تشک طبی

آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی ۱۷ خردادماه برگزار می‌شود

شیوه نامه افزایش حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد تشریح شد

۲۴۰ رشته محل دانشگاه آزاد در واحدهای بزرگ ادغام شد

شخصیت‌ قصه‌های ایرانی بر روی پوستر نمایشگاه کتاب

شرایط دریافت وام دانشجویی چیست؟

افزایش حضور دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴

کمبود ۷۰ هزار نیروی پرورشی و مشاور در مدارس

دولت سیزدهم ‌مجدانه به‌دنبال ارتقای منزلت و معیشت معلمان است

علوم پایه نیازمند بودجه مناسب است/باید تصمیمات بزرگ گرفته شود

شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده درمسیر شکل‌گیری/برخی شخصیت‌های حقوقی عضویت را نپذیرفتند

جذب سرباز امریه در سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف

استقبال کم فرهنگیان از طرح بکارگیری دوباره بازنشستگان/ نرخ حق‌التدریس‌ها، علت عدم استقبال

حضور گروه‌های مردمی در فعالیت‌های پرورشی

رایگان بودن مدارس سمپاد برای دانش‌آموزان ۴ دهک اول/ والدین تخلفات را اطلاع دهند

سرکوب دانشجویان آمریکایی حامی فلسطین با لابی رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد

نشریات دانشجویی روایت‌گر جنبش‌های دانشجویی در حمایت از غزه باشند

پیام تسلیت رییس دانشگاه تهران در پی درگذشت دانشجوی نخبه

در نشست هم‌اندیشی وزرای ادوار وزارت علوم چه گذشت؟

کسب چهار افتخار علمی بین‌المللی توسط عضو پیوسته فرهنگستان علوم

ضرورت مشارکت ذی‌نفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاست‌ها

ماده واحده «اصلاح ماده 4 آیین‌نامه شورای تخصصی حوزوی»

صدور مجوز اجرای ۲۴دوره کوتاه مدت اشتغال‌محور در دانشگاه علمی کاربردی

انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی

در چهل‌وششمین دوره مسابقه ریاضی دانشجویی در سطح کشوری، ۴ دانشجوی دانشگاه کاشان حضور یافتند و از این میان، ۲ نفر موفق به کسب مدال شدند.

درِ دانشگاه‌های ایران به روی دانشجویان معترض آمریکایی باز شد

موافقت دولت با راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان در گلپایگان

بیرون کردن دانشجویان فرانسوی توسط پلیس پاریس

مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا

ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است

اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد

شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)

اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس

اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکده‌های پزشکی کشور

آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد

بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس

سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس

بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس

زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس

اسپاتیفای یکی از قابلیت‌های خود را بی‌خبر پولی کرد

فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد

چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس

جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد

ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس

دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد

۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسان‌های اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند

ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی

به تشکل‌های دانشجویی گرنت اعطا می‌شود

۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترین‌های آسیا در رتبه‌بندی تایمز

نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار می‌شود

اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود

پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاه‌ها قانونی است

جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد

بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس

سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس

تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس

اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس

جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد

سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس

خودروهای ایرانی چشم کره‌شمالی را گرفت+عکس

پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات

کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس

فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد

ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است

چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس

جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران می‌آید؟

اسپاتیفای یکی از قابلیت‌های خود را بی‌خبر پولی کرد

۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترین‌های آسیا در رتبه‌بندی تایمز

ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس

ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد

خودروی جدید که شبیه گربه‌ها ساخته شده است+عکس

۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسان‌های اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند

اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی

شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)

دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد

ثبت‌نام پشت کنکوری‌ها جهت ترمیم نمره آغاز شد

هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد

موافقت با افزایش حق‌الزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان